5/5/2011
Σήμερα, πάνω από 400.000.000 άνθρωποι σε όλον τον πλανήτη, πάσχουν από ψυχικές διαταραχές. Από αυτούς, 40.000.000 πάσχουν από σχιζοφρένεια και άλλες ψυχώσεις, 40.000.000 από διπολική διαταραχή, ενώ μεγαλύτεροι αριθμοί από κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, και άλλα ψυχιατρικά προβλήματα. Το 2020 υπολογίζεται πως η κατάθλιψη θα αποτελεί το δεύτερο νόσημα σε κοινωνική επιβάρυνση παγκοσμίως και το κύριο πρόβλημα στο δυτικό κόσμο. Γενικά, τα προβλήματα ψυχικής υγείας αποτελούν ένα μείζον παγκόσμιο πρόβλημα που επιβαρύνει τις κοινωνίες και προκαλεί μεγάλη οδύνη στους πάσχοντες και τις οικογένειές τους. Η αναπηρία που προκαλούν οι ψυχικές διαταραχές επιδεινώνεται από τις κοινωνικές στάσεις και το στίγμα που τις συνοδεύει, τις διακρίσεις απέναντι στους πάσχοντες και γενικά την τάση απομόνωσής και αποκοπής των ασθενών από το σώμα της κοινωνίας. Έτσι, εκτός από το οικονομικό κόστος και την ατομική οδύνη, η κοινωνία επιβαρύνεται και με το ηθικό στίγμα της ανάλγητης στάσης απέναντι στα αδύναμα και «διαφορετικά» της μέλη.
Σημαντικό πρόβλημα αποτελεί το γεγονός πως πάνω από τους μισούς ασθενείς με ψυχικές διαταραχές, αποφεύγουν να ζητήσουν βοήθεια, είτε διότι επικρατεί ο φόβος του κοινωνικού στίγματος, είτε διότι θεωρούν πως η ψυχική διαταραχή αποτελεί ένδειξη προσωπικής αδυναμίας και αποτυχίας στη ζωή. Το πρόβλημα επιτείνεται σε αρκετές χώρες, ακόμα και εκείνες που δαπανούν σημαντικά ποσά για την ψυχική υγεία, από τις ανεπάρκειες των υπηρεσιών ψυχικής υγείας που πρέπει να συντονιστούν μεταξύ τους, ώστε να βοηθήσουν τον ασθενή στις διάφορες ανάγκες του, που περιλαμβάνουν εκτός από την ιατρικού τύπου θεραπεία, την ψυχοθεραπεία και την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση. Το πρόβλημα αυτό είναι ιδιαίτερα μεγάλο στη χώρα μας. Για τους λόγους αυτούς, σήμερα είναι επιτακτική η ανάγκη μία ευρείας κοινωνικής συμπαράταξης στην προσπάθεια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης σε παγκόσμιο επίπεδο για την αποτελεσματική και ανθρώπινη αντιμετώπιση των ψυχικών διαταραχών. Εκούσια ή μη είμαστε όλοι υπεύθυνοι για την σημερινή κατάσταση.
Η ευθύνη εκτός από ατομική, είναι κύρια κοινωνική. Οι κοινωνικοί και δημόσιοι, δήμοι, περιφέρειες, κυβέρνηση και δημόσιες υπηρεσίες, εκκλησία, αλλά και οι ιδιωτικοί φορείς, πρέπει όλοι να συμβάλλουν για να αντιμετωπιστεί η σημερινή κατάσταση.
Η ΕΠροΨΥΗ, εδώ και 20 χρόνια, προσπαθεί να συμβάλλει στις αναγκαίες αλλαγές στο σύστημα των υπηρεσιών ψυχικής υγείας στην Ήπειρο και έχει να επιδείξει σημαντικό έργο. Ελπίζουμε πως οι μέχρι σήμερα παρεμβάσεις μας έχουν βελτιώσει τα πράγματα σε αυτόν τον τομέα στην περιοχή μας. Η σειρά των προγραμματισμένων εκδηλώσεων για τα 20 χρόνια της Εταιρείας μας, έχει ως στόχο να φέρει για μια ακόμη φορά το πρόβλημα στο δημόσιο διάλογο, ώστε να βελτιωθεί η συνειδητοποίηση της κοινωνίας για το μεγάλο αυτό θέμα που αφορά όλους μας.
Βενετσάνος Μαυρέας
Πρόεδρος Ε.ΠΡΟ.Ψ.Υ.Η
Καθηγητής Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων